Her şirketin bir amacı vardır. Bu amacı bilmek ve şirketteki tüm departmanların bu amaca yönelik çalışması kaçınılmaz. Ama daha da önemli olan şirketin bu amaca nasıl ulaşabileceğine dair de tüm şirketin hemfikir olmasıdır.
Şöyle bir şirket örneği düşünelim: Şirketin hedefi kârını 100 liradan 120 liraya çıkarması. Bunun için birçok farklı yöntem mümkün. İlk akla gelenlerden biri: Maliyetleri düşürmek ve bu yolla kârlılığı artırmak. Şirketteki üretim departmanının bunu kendisine yöntem olarak seçtiğini düşünelim.
Şirketin kârlılığını 100 liradan 120 liraya çıkarmasının bir başka yöntemi de satışlarını artırmak olabilir. Bunun için de satış ekibinin ürün kalitesinin artırılmasını ve böylece satışları daha çok artıracağını varsaydığını düşünelim.
Bu durumda ne oldu?
Şirketin üretim departmanı kârlılığı artırmak için maliyetleri azaltma yolunda çalışırken, satış ekibi üretim departmanından, daha çok satabilmek için daha kaliteli ve muhtemelen daha maliyetli ürünler isteyecek.
İşte bu durumda şirket kendi içerisinde iki farklı departmanının farklı iki hedefe çalıştığı bir sürece girmiş olacak. Stratejinin tanımı tam da bu noktada çok önemli.
Şevkülceyş ve pazarlama ilişkisi
“Strateji nedir” diye düşündüğümüzde sizden bir kelimeyi TDK’da ya da Google’da aratmanızı rica edeceğim: “Sevkülceyş”. Bu kelime stratejinin çok az bilinen Osmanlıca versiyonu. Aslında kendi içerisinde stratejinin ne olduğunu anlatıyor.
“Sevk” bir şeyin bir yerden biryere gidişi. “Ceyş” de birlik, ordu yani askeri bir ünite.
Dolayısıyla “Sevkülceyş” birliklerin bir yerden bir yere nasıl gideceğinin planlanması aşaması. Strateji de aslında bütün dünyadaki literatüre baktığımızda askeri bir terim ve ordunun yani birliklerin bir yerden bir yere nasıl gideceğinin planlanması anlamında yola çıkmış.
İşte bizim için de iş dünyasında da pazarlamada da stratejinin anlamı bu.
Yani bir hedefimiz var, bulunduğumuz yeri biliyoruz. Bulunduğumuz yerden hedefimize doğru nasıl gideceğimizin kararı da bizim strateji diye tanımladığımız şey.
Doğru stratejiyi planlayabilmek için dört temel analize ihtiyacımız var.
İlki bulunduğumuz yeri net ve objektif bir şekilde ortaya koymak. Burada yapılan genel hatalardan birisi, bulunduğumuz yeri doğru analiz edememek, kendi artılarımızı ve eksilerimizi iyi analiz edememek, biraz kendimizi olduğumuzdan daha iyi görme, güçlerimizi biraz daha fazla görmek eğiliminde olabiliyor. Oysa ki kendi bulunduğumuz yeri ne kadar doğru, sağlıklı ve iyi analiz edebilirsek stratejimizin ilk temelini en doğru şekilde atmış oluruz.
Gerçekçi ve ulaşılabilir hedef
Hedefimizi belirlerken de her şeyden önce gerçekçi ve ulaşılabilir bir hedef belirlememiz gerektiği kesin. Ama aynı zamanda da bu belirlediğimiz hedefin hem çalışanlarımıza hem kendimize ilham verici olması gerekiyor.
Dört temel unsur dedik. İlki bulunduğumuz yerin doğru tespit edilmesi. İkincisi gitmek istediğimiz yerin gerçekçi aynı zamanda da ilham verici bir şekilde tespit edilmesi.
Kalan iki unsur ise bu hedef ve bulunduğumuz yer arasında gideceğimiz bölgeyi tespit etmemiz gereken yer. Yani pazarın doğru analizi. Askeri birliklerden yola çıkarak gidelim: Nerede nehir, nerede tepeler, nerede ova var? Hangi yoldan gidersek, ne tür çaba sarf etmemiz gerekiyor? Dolayısıyla savaş alanımızı, yani rekabet ettiğimiz pazarın doğru analizi, doğru tespiti, stratejinin üçüncü önemli unsuru.
Son unsur ise pazarın gerçekliğini, bütünlüğünü oluşturan rakiplerimiz. Yani savaş teriminden bahsedersek, karşıdaki düşmanımız, rakibimiz onun nerede konumlandığı, güçlü ve zayıf yanlarının neler olduğunu iyi analiz edebilmemiz, stratejimizi tamamlayabilmek için kaçınılmaz unsurlardan birisi.
Yani bu dört temel analizi doğru yaptığımızda stratejimizi şekillendirmek çok daha kolay olacaktır.
Pazarlama Direktörü Ahmet Hazım Topçuoğlu, Neo Skola için hazırladığı Stratejik Pazarlama ve Ürün Yönetimi eğitiminde dünya markalarının kullandığı, bir şirketi pazarda lider yapacak tüm strateji ve ürün pazarlama-yönetim tekniklerini paylaşıyor.
Ahmet Hazım Topçuoğlu, 20 yıllık deneyimi sırasında kullandığı 11 stratejiyi, pazarlama tekniklerini ve ürün yönetimi modellerini bu eğitimde bir araya getirdi. İlk dersi ücretsiz olan Stratejik Pazarlama ve Ürün Yönetimi eğitimine Neo Skola’da katılabilirsiniz.
