Neo Skola’nın haftalık bülteni Mola’dan merhaba.
Neo Skola Mola’da uzman isimlerin kaleminden, kültür-sanat, spor, tarih ve dünya gündemine dair hem okuma önerileri hem de takip tavsiyeleri okuyacaksınız.
Aşağıdaki kutuya mail adresinizi yazarak Neo Skola Mola’ya üye olabilirsiniz.
Dünyada Neler Oluyor?
Özgür Mumcu
İklim Krizi: Çok mu geç?
Science’ta yayınlanan bir makale, küresel ısınma için Paris İklim Antlaşması’nda gösterilen 2 derece hedefinin yetersiz olduğunu gösteriyor. Gezegenimiz sanayi devriminden bu yana insan eliyle 1.1 derece daha ısınmış durumda. Paris Antlaşması bunu 2, mümkünse de 1.5 derece sınırlamayı amaçlıyor. Makale, iklimi geri gelmeyecek şekilde etkileyecek 9 kritik eşikten 5’inin aşılmak üzere olduğunu ortaya koyuyor. Devletlerin Paris Antlaşması hedeflerini bile tutturması pek mümkün gözükmezken, artık küresel ısınmada 0’ın sağındaki rakamların önem kazandığı bir yerdeyiz.
Rusya’nın seçim merakı
ABD’li resmi kaynaklara dayanılarak yapılan haberlere göre Rusya, 2014’ten bu yana onlarca yabancı ülkedeki seçimleri etkilemek için 300 milyon dolar harcamış. Rusya’nın bazı Avrupa, Orta Amerika, Asya ve Ortadoğu ülkelerinde thin tankler, paravan şirketler aracılığıyla kimi parti ve adaylara para aktardığı ileri sürülüyor. Rusya, ABD seçimlerinde Trump, bazı Avrupa seçimlerindeyse aşırı sağcı partiler lehine müdahale etmekle suçlanıyor.
Haber, bu hafta genel seçimlerin yapılacağı ve aşırı sağın başbakan çıkarması beklenen İtalya’da yankı yarattı.
Seferberlik hazırlığı mı
Rus Parlamentosu’nun alt kanadı Duma, askerlikten firar, askeri mala zarar, emre itaatsizlik suçlarının cezasını arttıran bir düzenlemeyi kabul etti. Yapılan düzenlemeyle ceza kanununa ilk defa seferberlik kavramının girdiği belirtiliyor. Düşmana teslim olmana 10 sene ceza öngörülüyor. Rusya’da bazı milliyetçi çevreler, Ukrayna’nın Harkiv’deki karşı taarruzundan sonra seferberlik ilan edilmesini savunuyor.
Ekran Bağımlıları Kulübü
Elçin Yahşi
Venedik Festivali’nden taze taze
Missing (Kayıp) ve Z (Ölümsüz) filmlerinin yönetmeni Costa Gavras’ı hatırlayan kuşaktansanız, oğlu Romain Gavras’ın iki hafta önce Venedik Film Festivali’nde yarışan filmi Athena’yı görmek istersiniz belki. Hoş o kuşaktan olmaya gerek yok, Ladj Ly’nin 2019’da Fransa’nın Oscar adayı olan Les Miserables filmini sevmiş olmanız da yeterli. Aynı konu, aynı yerler. Sosyal konutlar, polis şiddeti, arbede. Bu filmin senaryo yazarları arasında Ladj Ly de var zaten. Yaklaşık 10 dakikalık ve resmen nefes kesen bir plan sekansla açılan film, sonrasında bu tempoyu sürdüremese de, sonuna kadar ilgiyle izleniyor. Yapım 23 Eylül Cuma, Netflix’te yayına giriyor.
Hangi kitabı hangi siteden ısmarlamalı?
Ebru Aykaç çok hızlı konuşsa da kimi zaman dili aklının hızına yetişemediğinden olsa gerek, özellikle yazar adlarını sık sık ‘brololop’ diye yuvarlıyor ama kitapları görünür şekilde tuttuğundan biz okuyabiliyoruz neyse ki. Sadece son çıkanlara veya kişisel gelişim kitaplarına odaklanmayan, gerçek bir edebiyatsever, tam bir kitap oburu. Ayrıca ‘okuduklarım’ videosu çeken sayılamayacak kadar çok kişi arasında tartışmasız en samimi ve heyecanlı olanı. Yayın dünyasını ne kadar takip etseniz de, kendisinden yayın tarihinden bağımsız olarak hep yepyeni kitaplar öğrenmek mümkün. Üstelik hangi kitabı, hangi siteden en ucuza ısmarlayacağınızı da. İsmini taşıyan kanalı youtube’da.
Tatil köyleri sezonu kaparken…
Belek’te İngiliz misafirlerle dolu ‘her şey dahil’ bir otelde iki toy genç. Ailesini geçindirmek için çalışan 18 yaşındaki İsmail ve 12 kardeşin en küçüğü, sinemacı olmak isteyen, felsefe kitapları okuyan 25 yaşındaki Hakan. Hem işlerinde ustalaşmaya, hem de İngilizce öğrenmeye çalışan bu iki gençle birlikte biz de otelin sahiline değil de hizmet sektörü denen denizin açıklarına doğru yol alıyoruz. Bu ikilinin iki yaz sezonuna tanıklık eden belgesel, tatil kavramına yeni bir boyut katıyor. Antalya’da Altın Portakal almıştı. MUBI’de. Belgeseli izledikten sonra, 1+1’de yönetmen Volkan Üce ile yapılan söyleşiyi de okumanız önerilir. Taşlar yerine oturuyor.
28 metrekarede hayat
Youtube kanalı Daire’nin son bölümünde Cunda Adası’ndaki 100 yıllık bir Rum evinin 28 metrekarelik bir ‘yaşam alanına’ dönüşmüş hali var. Bu kadarcık bir yerde, bu kadar az şeyle yaşanır mı, yaşanmaz, belki yaşanır, neden olmasın, televizyon nerede, televizyon yok, o zaman zor, belki de hiç değildir…. İzlerken içsel muhasebe yaptıran bir seçim.
Mutfaktan
Neo Skola
Tasarım odaklı düşünmenin anahtarı
“Design thinking” nedir? İnovasyon için bir araç mıdır? Tasarımdan neden farklıdır? Kimler tasarım odaklı düşünme alanında çalışabilir? Persona nasıl kurgulanır? Peki bir iş fikrini prototiplemek için hangi platformlar kullanılabilir?
Girişimci ve kanaat önderi Gülay Özkan‘ın Neo Skola için hazırladığı Design Thinking: Tasarım Odaklı Düşünme eğitiminde, bu soruların ardından alacağınız cevaplarla iz bırakmak isteyen bir markanın ihtiyacı olan tasarım odaklı düşünme pratiğinin temellerini, adımlarını ve yardımcı araçlarını göreceksiniz.
Gülay Özkan’ın yeni bir fikir oluşturma pratiğini aktardığı Design Thinking: Tasarım Odaklı Düşünme eğitiminin ilk bölümünü ücretsiz olarak Neo Skola’da izleyebilirsiniz.
Bir Yazar Çok Kitap
Mario Levi
Ahmet Rasim… Bir Yaşama Ustası
İstanbul hayatını, farklı türdeki eserlerinde, kendine has mizahıyla anlatan Ahmet Rasim, 21 Eylül 1932 tarihinde, altmış sekiz yaşındayken hayata veda etti.
1864 doğumlu olması mutlakıyet, meşrutiyet ve cumhuriyet dönemlerini yaşamasını ve yakından tanımasını sağladı. Yazdıkları biraz da bu sebeple birinci elden tanıklıklardır. Milletvekilliği de yaptı ama hiç şüphe yok ki gazetecilik ve yazarlık uğraşlarında yaptıkları çok daha önemliydi. Elli yıl boyunca sadece yazmakla kalmadı, dergi yayıncılığına da bulaştı. Musiki eserleri verdi.
Yaşamak ve yazmak
Birçok yazar gibi o da sorunlu bir çocukluk geçirdi. Babası evi terk etmişti çünkü. Darüşşafaka Lisesi’nde okurken hem edebiyat adına ilk adımlarını attı hem Mehmet Zekai Dede’den musiki dersleri aldı. Bu dersler elbette dünyasını ve duygu dünyasını şekillendirecekti. Mezuniyetinden sonra Posta ve Telgraf Nezareti’nde katiplik yapmaya başladı ama kısa sürede memuriyet hayatının mizacına uygun olmadığını gördü. Kendisini edebiyata vermeye başlamıştı zaten. İlk yazısı Ahmet Mithat Efendi’nin Tercüman-ı Hakikat gazetesinde yayınlandı. Sonra devamı geldi. Servet-i Fünûn dergisinde romanları tefrik edilmeye başlandı. 1908’de Hüseyin Rahmi Gürpınar ile birlikte “Boşboğaz ve Güllabi” adında bir mizah dergisi yayınlamaya başladı. Bu dergi otuz yedi sayı çıktı. Dönemin birçok gazetesinde yazdı. 1916 yılında Sabah gazetesi adına Romanya cephesinde savaş muhabirliği de yaptı. Çok geniş bir ilgi alanı vardı. Edebiyat yazılarının yanı sıra okullar için dil bilgisi, tarih, imla ve aritmetik konularında da kitaplar yazdı. Menâkıb-ı İslam adlı kitabı için 2. Abdülhamit’ten Mecîdî nişanı aldı. 1927’de Atatürk’ün tavsiyesiyle 3. ve 4. dönemlerde İstanbul milletvekili oldu ama sağlık sorunları nedeniyle hiçbir oturuma katılmadı. 1932 yılında Heybeliada’daki evinde son nefesini verdi.
Bir anekdot
Çok iyi bir musiki eğitimi almıştı. Öğrendikleri birçok beste yapmasını sağladı. Bu bestelere güfteleri de kendisi yazdı. En ünlü güftesiyse Tatyos Efendi’nin bestelediği, uşşak makamındaki “Bu akşam gün batarken/Sakın geç kalma, erken gel” dizeleriyle başlayan şarkıdır. Yazarın bu güfteyi bir sabah evden çıkarken, akşamları geç vakitlerde dönüşlerinden pek şikâyetçi olan eşinin sitemi üzerine ada vapurunda yazdı rivayet edilir. Hatta hanımefendinin bu giriş laflarını aynen ettiği de… Yazar Tatyos Efendi ve Kemençeci Vasilaki ile dostluğunu ölümüne kadar sürdürdü.
Asıl kalanlar
Çok roman yazdı. Ama onu en kalıcı kılan, “Şehir Mektupları”, “Eşkâl-i Zaman”, Cidd-ü Mizah”, “Gülüp Ağladıklarım”, “Eski Maceralardan Fuhş-i Atik” adını taşıyan araştırma, inceleme ve hatıra kitapları oldu.
Eserleri bir dönem İstanbul’da gündelik hayatın nasıl yaşandığıyla ilgili muhteşem bir kaynaktır.
Tavsiye ettiğim kitapları
Şehir Mektupları – Metropol Yayıncılık
Eski İstanbul’da Eğlence Hayatı – Maviçatı Yayınları
Hamamcı Ülfet – Can Yayınları
Banttan Naklen
Koray Gürtaş
İnönü’nün unutulmaz yazı ve Michael Jackson
23 Eylül 1993’te Michael Jackson, İnönü Stadı’nda müzikseverlerin karşına çıktı. Yaklaşık 50.000 kişinin izlediği konserde, önce dev ekranlarda görüntüleri beliren Jackson, ‘Jam’ adlı şarkısıyla programına başladı, ‘Dangerous’, ‘Bad’ ve ‘Thriller’ albümlerinden parçaları seslendirdi. Ünlü yıldızın, ‘Dangerous’ turu esnasında her konserinde görülen, sahneye giren gözü yaşlı kız hayran senaryosu İstanbul’da da tekrarlandı.
Projeksiyon ve lazer gösterileri ile süslenen şovda VIP biletleri 1 milyon liraya alıcı buldu. ABD’li şarkıcıdan önce alt grup olarak ‘Culture Beat’ sahne aldı. Michael Jackson, konser sonrası otelde düzenlenen ‘Türk Gecesi’ne pijaması ve ameliyat maskesiyle katıldı. Kimleri Jackson’un sahnede dublör kullandığını iddia etti. Ayrıca ABD’li şarkıcının Türkiye’ye gelmesinden kısa süre önce kendisine karşı 13 yaşındaki bir çocuk tarafından açılan taciz davası da çok konuşuldu. Michael Jackson, 1992’de de İstanbul ve İzmir’de konserler vermek üzere Türkiye’ye gelmiş ancak İnönü Stadı’ndaki konserin başlamasına kısa bir süre kala hastalığı nedeniyle İstanbul’dan ayrılmıştı.
Ben Johnson’ın yitirdiği unvanı
Seul Olimpiyat Oyunları’nda, Kanadalı sprinter Ben Johnson, 100 metrede 9.79’luk derecesiyle dünya rekoru kırarak altın madalyaya uzandı. 24 Eylül 1988’de koşulan yarışta en büyük rakibi Carl Lewis’i geride bırakarak birinci olan Johnson’un performansı tüm dünyayı şaşkına çevirdi. Ancak yapılan testler, Johnson’un doping aldığını ortaya çıkardı. Altın madalya, ABD’li
atlet Carl Lewis’e verildi.
Bu organizasyonlar kaçmaz
Stefan Kuntz yönetimindeki A Milli Futbol Takımı, Uluslar Ligi’nde iki maç oynayacak. 22 Eylül Perşembe günü saat 21.00’de Milliler, Lüksemburg’u konuk edecek. Türkiye, 25 Eylül saat 21.45’te Faroe Adaları deplasmanında olacak. Karşılaşmaları TRT 1 yayınlayacak.
Uluslar Ligi’ndeki dev mücadelede İtalya ile İngiltere 23 Eylül’de kozlarını paylaşacak. 26 Eylül’de ise İngiltere, Almanya’yı ağırlayacak. İki maç da 21.45’te start alacak ve S Sport 2’den yayınlanacak.
EuroBasket 2022’nin sona ermesinin ardından gözler Kadınlar Basketbol Dünya Kupası’na çevrilecek. 22 Eylül saat 13.30’daki Avustralya-Fransa maçı ve 25 Eylül’de saat 11.00’de yapılacak Avustralya-Sırbistan karşılaşması seyretmeye değer. İki maç da S Sport’tan izlenebilecek.
Merakla beklenen Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası başlıyor. Hollanda ve Polonya’nın ev sahipliğini üstlendiği organizasyonda ‘Filenin Sultanları’ ilk maçında 24 Eylül Cumartesi günü saat 14.00’te Tayland ile karşılaşacak. Türkiye, ikinci sınavını 27 Eylül’de saat 15.00’te Güney Kore karşısında verecek. Maçlar TRT Spor Yıldız’dan yayınlanacak.
Moto GP’de sezonun 16’ıncı yarışı 25 Eylül’de Japonya’da yapılacak. Saat 09.00’da başlayacak mücadele S Sport ekranında olacak. Moto GP genel klasmanında Fabio Quartararo, 211 puanla ilk sırada. İkinci Francesco Bagnaia’nın 201, üçüncü Aleix Espargaro’nun 194 puanı bulunuyor.
