Neo Skola’nın haftalık bülteni Mola’dan merhaba.
Neo Skola Mola’da uzman isimlerin kaleminden, kültür-sanat, spor, tarih ve dünya gündemine dair hem okuma önerileri
hem de takip tavsiyeleri okuyacaksınız.Aşağıdaki kutuya mail adresinizi yazarak Neo Skola Mola’ya üye olabilirsiniz.
Dünyada Neler Oluyor?
Özgür Mumcu
İsveç’te aşırı sağ’ın zaferi
İsveç’te 11 Eylül’de yapılan genel seçimlerde sağ partiler yüzde 49.7, sol partiler ise yüzde 49 oy aldı. Çoğunluk bir milletvekiline bakıyor. Neo-nazi kökenli, aşırı sağcı İsveç Demokratları, Sosyal Demokratların ardından yüzde 20.6 oy oranıyla ikinci parti oldu.
Seçimden önce, Rusya’nın NATO üyeliği kararı sonrasında siber operasyonlarını arttırdığı ve dezenformasyon kampanyasıyla aşırı sağa destek olduğu ileri sürülmüştü.
İsveç Demokratları’nın göçmen ve suç karşıtı kampanyası, seçimlerin de bu temalar etrafında geçmesine yol açtı. Diğer partilerin aşırı sağa oy kaptırmamak için bu konulardaki söylemlerini sertleştirmeleri her zaman olduğu gibi ‘dükkânın asıl sahibi’ne yaramış gibi görünüyor. Eylülde İtalya’da yapılacak seçimlerde faşizmle tarihsel bağlantıları olan bir partinin başbakan çıkarma ihtimali yüksek. Avrupa’da sağa kayış sürüyor.
Ukrayna’da İkinci Perde
Ukrayna’nın Rusya’ya karşı giriştiği püskürtme operasyonu meyvelerini hızlı vermeye başladı. Harkiv ve Herson’daki çatışmalar sonucunda, Rus ordusunun daha önceden işgal ettiği bir çok yerleşimden çekildiği, Rus askerlerinin dağınık ve düzensiz bir şekilde çoğu zaman silah ve araçlarını bırakarak kaçtığı haberleri yoğunlaştı.
Putin, Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olacak gibi. Seferberlik ilan etmek ya da taktik nükleer silah kullanmak gibi riskli yollara başvurmayacaksa, Ukrayna’daki hedeflerine ulaşması pek mümkün görünmüyor.
Ermenistan’ın Rusya’dan Yardım Talebi
Ermenistan, Azerbaycan’la iki taraftan 100 askerin hayatını kaybettiği sınır çatışmasından sonra Rusya’nın önderliğinde kurulan Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’ne başvurdu. Rusya, Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Beyaz Rusya’nın üye olduğu örgüt, 30 sene görece suskunluğundan sonra, Kazakistan Başkanı Tokayev’e karşı çıkan isyanı bastırmak üzere geçen sene tarihinde ilk defa bir üye ülkeye asker göndermişti. Dün akşam sanal bir toplantı gerçekleştiren örgüt, Ermenistan’a durumu incelemek için bir misyon göndermeye karar verdi. Rusya’nın Ukrayna’daki kayıpları bu süreçte Azerbaycan’ın elini güçlendiriyor.
Ekran Bağımlıları Kulübü
Elçin Yahşi
Klişe ama güzel: Televizyon Oscarları Dağıtıldı
Emmy ödülleri dağıtıldı, törenden gülerek ayrılan Netflix dizisi Squid Game ile beIN Connect’te yayınlanan muhteşem Succession ve nefis The White Lotus’u izlemişsinizdir diye tahmin ediyor, komedi dalında yardımcı kadın oyuncu ve senaryo ödüllerini alan Disney+ dizisi Abbott Elementary’yi ıskalamayın diyorum. Annesi öğretmen olan Quinta Bronson’un yazdığı ve rol aldığı dizi, çoğunlukla siyahların gittiği bir okulun öğretmenler odasını yansıtan bir ‘mockumentary’ ve gerçekten komik. The Office, Parks and Recreations hayranlarına özellikle tavsiye. Yine beIN Connect’te yer alan ve biri ikbal dönemini çoktan geride bırakmış, diğeri henüz yolun başında olan iki ‘tutunamamış’ kadın komedyenin öyküsü Hacks de aman kaçmasın. İlk sezonu Las Vegas’dan, ikinci sezonu Orta Amerika dolaylarından gelen dizi başrol oyuncusu Jean Smart’a bu yıl Emmy kazandırdı.
Ödüllere çok önem veriyorsanız…
Kim ne ödülü aldı, hangi film ya da dizileri heyecanla beklemeliyiz gibi meraklarınız varsa, ara ara ziyaret etmeniz gereken tek site Oscar Boy. Sık sık güncellediği tahmin listeleri, ödüllerin ayrıntılı dökümleri, varlığından haberdar bile olmadığınız yapımların eleştirileri burada. Sanki geniş bir kadrosu varmış gibi görünen sitede her şey tek bir kişinin, aşırı derecede çalışkan Umur Çağın Taş’ın elinden çıkıyor.
İzlediklerimiz uçup gitmesin
Her hafta bunca yeni şey üstümüze boca edilirken hepimiz iyi kötü seçimlerimizi yapıyoruz. İzlediklerimizi özümsemek, kafamıza yerleştirmek için de Altyazı gibi bir dergiye ihtiyacımız var bence. Artık sadece dijital olarak yayın yapan ve genelde her sayısı gündeme uygun bir ana tema etrafında hazırlanan dergide eleştirilerin yanı sıra dünya festivallerinden öne çıkan filmlere imza atan isimlerle özgün söyleşiler de var. Yıllık abonelik ücreti 100 TL ve evet televizyon ekranını asla ihmal etmiyorlar.
Ve Kraliçe anısına: Kendisi, kocası, gelini
Son olarak, pazartesi günü defnedilecek olan Kraliçe II. Elizabeth anısına izlenebilecek üç belgesel önereyim
Prince Philip: An Extraordinary Life: 1947’den geçen yılki ölümüne kadar Kraliçe’nin hep bir adım arkasında yer alan ve kraliyet ailesine en uzun süre hizmet veren eş olan Prens’in gerçekten de olağanüstü yaşamı. 49 dakikalık belgesel, Prens’in The Crown’da kendisini canlandıran Matt Smith’den çok daha yakışıklı olduğunu da gösteriyor. (TV+)
Being the Queen: İncecik ve gencecik halini bolca izlediğimiz, Kraliçe’nin en yakınlarının o güne dek anlatmadıkları bilgilerle ve tabii çok özel görüntülerle dolu bu 44 dakikalık belgeselin müziği Oscarlı Hans Zimmer’den. (Disney+)
The Princess: Kraliçe deyince Diana akıllardan geçmese olmaz. 2022 tarihli bu çok duygusal HBO yapımında, Prenses’in hikayesi dönemin medya arşivi kullanılarak mercek altına alınırken, halkın monarşiye bakışı da anlatılıyor. Bir saat 49 dakika. (TV+)
Mutfaktan
Neo Skola
Saksılı Bitkilerinizle İyi Geçinmenin Sırlarını Öğreneceksiniz
“Bitkilerinizi bir silüet olarak değil bir dost olarak görün. Söylediklerine kulak verin, bir süre sonra hepsinin kendi dilini öğrenmeye başlayacaksınız” diyen bitki uzmanı Fem Güçlütürk, bu dili öğrenmek isteyenlere rehber olacak bir eğitim hazırladı.
Fem Güçlütürk’ün Neo Skola‘da yayına giren Saksılı Bitkilerinizle İyi Geçinmenin Sırları eğitimi sayesinde saksılı bitkilerinizle iletişim kurmayı öğrenecek; onları dinlemek, duymak ve doğru anlamak için ihtiyacınız olan anahtar bilgileri keşfedeceksiniz.
Bitki seçiminde ilk olarak hangi kriterlere bakılmalıdır? Saksı bitkileri için en sağlıklı toprak karışımı nasıl hazırlanır? Toprak hazırlığında torf neden önemlidir? Bitkilerdeki un biti nasıl tamamen temizlenir? Toprak ve plastik saksıların artı ve eksileri nelerdir? Saksı değişimi ne zaman sakıncalıdır? Peki saksılar için ideal yaşam alanı nasıl bulunur? Bu sorular ve daha fazlasına yanıt bulacağınız Saksılı Bitkilerinizle İyi Geçinmenin Sırları eğitiminin ilk bölümünü ücretsiz olarak izleyebilir, eğitime Neo Skola’da katılabilirsiniz.
Bir Yazar Çok Kitap
Mario Levi
Gitmelerin Yazarı Tezer Özlü
Türk Edebiyatından hüznü ve isyanlarıyla geçen Tezer Özlü, 10 Eylül 1943 tarihinde Kütahya Simav’da dünyaya geldi. Abisi Demir Özlü, ablası Sezer Duru’ydu. Orhan Duru eniştesi, Adalet Ağaoğlu da bir dönem görümcesi… Hem hukukçu hem de eğitimci babasının görevi nedeniyle çocukluk yıllarında yaşadığı Anadolu kasabalarını hep terkedilecek ve kaçılacak yerler olarak gördü. ‘Gitmek’ teması bu yüzden eserlerinde çok önemli bir yer tutacaktı.
Çünkü başka bir yer hep vardı
Gitmeyi çok kez denemişti de neticede. Anlamak ve yaşamak için… Bedeller de ödeyerek elbet. İstanbul’da okuduğu St. Georg Avusturya Lisesi’ni, bitirmeye gerek görmediği için, son sınıfta bırakıp önce Viyana’da bir yaz kampına, iki yıl kadar sonra Almanya’ya ablasının yanına gitmişti mesela. Bu süre içinde Avrupa’yı otostopla dolaşmıştı. Paris’te birçok resim sergisi açılışında tanıştığı Güner Sümer’le de evlenip Ankara’nın yolunu tutmuştu. Hem farklı kurumlar ile şirketlerde tercümanlık yaptığı hem de AST’da oyuncu eşinin de bulunduğu çevreye karışarak... Bir oyunda sahneye bile çıkarak... Ancak bir süre sonra oralardan da gitmenin vakti gelecek ve eşinden ayrılacaktı. 1968 yılıydı. Aynı yıl döndüğü İstanbul’da da ‘Av Zamanı’, ‘Hakkari’de Bir Mevsim’, ‘Kanal’ gibi birçok önemli filmin altına imzasını atmış yönetmen Erden Kıral ile evlenecekti. Bu evlilikten 1973 yılında doğan Deniz adını verdiği kızının ilerleyen yıllarda bir röportajda sorduğu “Başından garip bir olay geçti mi?” sorusuna verdiği “Başımdan birçok garip olay geçti. En garip olanı da sevdiğim halde Erden’den ayrılmamdır” cevabı da hayata bakışını ortaya koyuyordu. 1981’de ondan da boşanmıştı. Ancak, hayatının derinlikleri dikkate alındığında, bu gitmeler de onu açıklayamazdı. Daha bir genç kızken tuttuğu notlar intihar eğilimli olduğunu ortaya koyuyordu. Bu yüzden birçok kez ruh ve sinir hastalıkları hastanesinde tedavi görmüştü. Manik dönemlerle depresif dönemler arasındaki savrulmalar… elektroşoklar… Daha acıları da vardı. Onlar da eserlerinin satırlarında gizliydi. Üçüncü evliliğini yaptığı kendisinden on yaş küçük Hans Peter Marti ile, Leyla Erbil’in anlattıklarına bakılacak olursa, tam bir ruh birliğine vardığına inandı ama bu birliktelik Zürih’te bir hastane odasında 18 Şubat 1986’da tek başına hayata gözlerini yummasına engel olamadı. Onu hayattan koparan hızla ilerleyen göğüs kanseriydi. “Sinir hastanesinden çıkıp kendimi kanserin kucağına bırakıyorum” derken kim bilir neler hissediyordu. Gitmelerin kadını için son duraktı. Birçok durakta yaşananların ardından… Hayatının muhtemelen kendini çok yorgun hissettiği yıllarında söyledikleri de çok manidardı… “Artık gitmeyeceğim. Nerden geldiğimi söylemek istemiyorum. Hiçbir yerden gelmiyorum. Kendimden başka”… Bu sözleri az sayıdaki eseriyle birçok insanda çok yer etmiş bir kadın söylüyordu…
Eserler de böyle bir hayattan geliyordu
Eserler ve geriye kalanlar… Hayatının ilk dönemlerinde karşılaştıklarını, ruhsal gelgitlerini ‘Çocukluğun Soğuk Gecelerinde’, çok sevdiği yazarların, Kafka, Svevo ve Pavese’nin izini sürdüğü yolculuğu ‘Yaşamın Ucuna Yolculuk’ta anlattı. Tüm eserleri zorlu tecrübelerinden ve sınavlarından derin izler taşıyordu. Öyle sarsıcı bir hikâye yaşamıştı ki, başkalarının hikâyelerine ihtiyaç duymamıştı sanki. Hikâyeleri ‘Eski Bahçe/Eski Sevgi’ adlı kitapta bir araya getirildi. ‘Kalanlar’ ile ‘Tezer Özlü’den Leyla Erbil’e Mektuplar’ da son kalanlardı işte.
Onu belki en çok, bu eserlerine ve hayatına anlam katan hüzünlü gülümsemesiyle hatırlayacağız.
Tavsiye ettiğim eserleri
Çocukluğun Soğuk Geceleri, Yapı Kredi Yayınları
Yaşamın Ucuna Yolculuk, Yapı Kredi Yayınları
Eski Bahçe-Eski Sevgi, Yapı Kredi Yayınları
Tezer Özlü’den Leyla Erbil’e Mektuplar, Yapı Kredi Yayınları
Banttan Naklen
Koray Gürtaş
Bülent Ersoy’un Turgut Özal’a ‘Yasak’ mektubu
18 Eylül 1987’de Bülent Ersoy, Hilton Otel’de düzenlediği şampanyalı ve havyarlı basın toplantısında, Başbakan Turgut Özal’a sahne yasağının kaldırılması için bir mektupla başvurduğunu duyururken, medya mensuplarına mektubu okudu. 6 yıldan bu yana yasaklı olduğunu belirten Ersoy, bu durumu insan haklarına aykırı olarak nitelendirdi. 4 Nisan 1981‘de Londra’da geçirdiği cinsiyet değiştirme ameliyatıyla kadın olan Bülent Ersoy, 12 Haziran 1981’de çıkan kanunla sahne yasağına maruz kalmıştı. 1983’te Danıştay, Ersoy’un ‘hukuken erkek olduğuna ve gazinolarda ancak erkek kıyafeti ile sahneye çıkabileceğine’ karar vermişti. Ersoy’un 1987’de yaptığı hamle kısa zamanda olumlu sonuç doğurdu. 1988’de Özal’ın öncülüğünde çıkarılan cinsiyet değiştirmeye izin veren kanun ile ‘Diva’ sahnelere geri döndü. İlk gazino çalışmasında kendisine ilk çiçek gönderen isim ise Turgut Özal’ın eşi Semra Özal oldu.
Cep Herkülü Efsanesi Doğuyor
1988’de Seul’de düzenlenen Olimpiyat Oyunlarında Naim Süleymanoğlu, 20 Eylül’de yapılan müsabakalarda 6 dünya, 9 olimpiyat rekoru kırarak 60 kiloda altın madalya kazandı. 1986’da Melbourne’de yapılan Dünya Halter Şampiyonası’nda, Türkiye büyükelçiliğine sığınarak Türkiye’ye iltica eden Naim’in bu oyunlarda yarışabilmesi için Türkiye Cumhuriyeti hükümeti, Bulgaristan’a 1 milyon 250 bin dolar ödedi. Silkmede kendi ağırlığının üç katından 10 kg fazla olan 190 kg kaldıran Süleymanoğlu, tarihe geçti. Ünlü halterci ayrıca Türkiye’ye Olimpiyat Oyunlarında güreş dışında bir branşta altın madalya getiren ilk sporcu oldu.
Bu Organizasyonlar Kaçmaz
Avrupa Basketbol Şampiyonası’nda zafere ulaşacak takım bu hafta belli oluyor. 14 Eylül’de son iki çeyrek final oynanacak. Saat 18.15’teki Fransa-İtalya maçı NTV’de, saat 21.30’daki Slovenya-Polonya mücadelesi S Sport 2’de olacak. 16 Eylül’de saat 19.00 ve 21.45’teki yarı finaller ile 18 Eylül Pazar günü saat 21.30’daki final NTV’den yayınlanacak
Futbolda temsilcilerimizin Avrupa mesaisi 15 Eylül’de yapılacak karşılaşmalarla devam edecek. UEFA Avrupa Ligi’nde Trabzonspor, saat 19.45’te Kızılyıldız’ı konuk edecek. Fenerbahçe ise saat 22.00’de Rennes deplasmanında olacak. UEFA Konferans Ligi’nde Sivasspor, saat 19.45’te Cluj ile Romanya’da karşılaşacak. Başakşehir ise saat 22.00’de Fiorentina’yı ağırlayacak. Maçlar Exxen platformundan izlenebilecek.
18 Eylül’de sona erecek Dünya Güreş Şampiyonası, canlı yayınlarla TRT Spor Yıldız’da. Aynı tarihte sona erecek Dünya Ritmik Jimnastik Şampiyonası da TRT Spor Yıldız’dan yayınlanacak.
Futbolda bu hafta önemli lig randevuları var. Süper Lig’de Galatasaray, henüz kalesinde gol görmeyen Konyaspor’u misafir edecek. 16 Eylül Cuma günü saat 20.00’de başlayacak müsabaka Bein Sport 1’den yayınlanacak. 18 Eylül menüsünde 3 büyük mücadele bulunuyor. Fransa Ligi’ndeki Lyon-PSG karşılaşması saat 21.45’te Bein’de. Serie A’ daki Milan-Napoli maçı saat 21.45’te S Sport 2’den yayınlanacak. Saat 22.00’de başlayacak Atletico Madrid – Real Madrid derbisinin adresi ise S Sport.
Moto GP’de İspanya’daki mücadele 18 Eylül Pazar günü saat 15.00’te S Sport ekranında olacak.
