Neo Skola’nın haftalık bülteni Mola’dan merhaba.
Neo Skola Mola’da, Özgür Mumcu, Mario Levi ve Koray Gürtaş’ın kaleminden, kültür-sanat, spor, tarih ve dünya gündemine dair okuma ve takip önerileri sizi bekliyor.
Dünyada Neler Oluyor?
Özgür Mumcu
Bak şu konuşana
OpenAI, sohbet botu ChatGPT’yi 30 Kasım’da erişime açtı. Bundan beş gün sonraysa kullanıcı sayısının bir milyonu bulduğu ilan edildi. https://analyticsindiamag.com/chatgpt-hits-one-million-users-burns-in-millions/
Daha önce burada yine aynı firmanın doğal dil işleme modeli GPT-3’ten bahsetmiştim. Önce araştırmacılara açık olan bu model daha sonra genel erişime de açılmıştı. Ancak bulması çok kolay değildi ve ara yüzünün çok kullanıcı dostu olduğunu söylemek mümkün değildi. Chatgpt ise GPT-3.5 modelini kullanıyor ve kullanımı çok daha rahat. Bu da kısa zamanda dünyada gündem olmasını sağladı. https://chat.openai.com
Bunun sebebiyse dil modellerinin neler yapabileceğinin anlaşılmaya başlanması. Chatgpt kısa zamanda saniyeler içinde kısa ödevler hazırlayarak, dilekçeler yazarak, ders planları çıkarıp sınav soru ve cevaplarını ortaya koyarak, dilenilen temalarda şiirler, hikayeler kaleme alarak ve IT dünyasını bir hayli karıştıracak şekilde kod yazarak bir çok insanın “işimden mi olacağım” sorusuyla yüzleşmesine yol açtı.
Eğitimin, metin yazarlığının, yazılımcılığın, araştırmacılığın daha akla gelip gelmeyen bir çok alanın radikal bir şekilde değişeceğini öngörenler az değil. Yapay Zeka, 2020’den bu yana giderek hızlanan bir ivmeyle hayatımıza yerleşiyor. Metinden görsel ve video üretebilen, yazabilen, çizebilen, araştırabilen bir teknolojiyle karşı karşıyayız. Belli ki hem büyük değişiklikler gelecek hem de bugünkü kurum ve kuralların baş edemeyeceği yeni sorunlar, müthiş ilerleme fırsatlarıyla beraber gelecek. Gelişmeleri yakından takip etmekte fayda var çünkü belli ki bu hikâye hepimizin hayatını derinden etkileyecek. 2022’de Yapay Zeka’da meydana gelen gelişmeleri derleyen bu videoya bir göz atmak isteyebilirsiniz. https://www.youtube.com/watch?v=X8i9Op2HSjA
2023: Annus Horribilis?
2023 belli ki Yapay Zekâ’nın yılı olacak. Muhtemelen bu sene metin komutlarından görsel yaratan yapay zekâ uygulamalarının doğurduğu şaşkınlığın çok daha fazlasına video üreten modeller yol açacak. Şubat ayında çıkması beklenen GPT-4’ün ise şimdiden ortalığı kasıp kavuran dil modellerini çok daha ileri bir yere taşıyacağı bekleniyor. Gelgelelim gelecek sene için herkes o kadar iyimser değil. 10 milyonun üzerinde takipçisi olan Infographics Show’un 6 Aralık’ta yayınladığı video, Ukrayna savaşının nükleer bir boyut kazanması ihtimali, enerji krizi ve dünya çapında görüldüğü ileri sürülen açıklanamayan ölüm oranı artışı gibi konular sebebiyle önümüzdeki yılın bir hayli karanlık olabileceği uyarısında bulunuyor. https://www.youtube.com/watch?v=JA_1f0PBxWg Gelecek aydınlık mı karanlık mı olacak belirsiz ama ilginç olacağı kesin gibi.
Ekran Bağımlıları Kulübü
Rick and Morty’nin devamı…
Sevilen yapım, parlak zekâlı Rick ve torunu Morty’nin maceralarını anlatan Rick and Morty, 6’ncı sezonuyla karşımızda. Bir başka yetişkin animasyonuysa, olayların yeryüzünde dile getirilen tüm komplo teorilerinin gerçek olduğu bir dünyada geçtiği Inside Job. Inside Job da ikinci sezonuyla Netflix’te izlenebilir.
Fragmanlar için >>> Rick and Morty | Inside Job
“Silahı bırak, Cannoli’yi al…”
Sinema tarihinin unutulmaz üçlemesi The Godfather, bu ay Netflix’te tekrar izlenebilecek. Platform ayrıca Sergio Leone’nin başyapıtı Once Upon a Time in the West, 90’lar efsanesi Pulp Fiction, Good Will Hunting, Elizabeth, Patch Adams gibi yapımları da izleyiciye sunuyor. Yeni film ise Guillermo Del Toro’nun stop motion tekiniğiyle yorumladığı Pinocchio. 9 Aralık’tan itibaren izlenebilir.
Pinocchio’nun fragmanı için >>> https://www.youtube.com/watch?v=Od2NW1sfRdA
Mutfaktan
Neo Skola
Çok yakında Neo Skola’da
Yeni yıl kararları alıp kendimize yeni hedefler koyduğumuz döneme girdik. Bu yılı öncekilerden daha farklı hale getirip bu kez bu hedeflerin yakın takipçisi olmaya ne dersiniz?
Her yıl bir öncekinden daha iyi bir “ben”i hedeflerken, gelişim bunun başta gelen adımı oluyor haliyle. Neo Skola’nın yakın dönemde yayınlayacağı eğitimleri, kendinizi geliştirmeyi hedeflerken ilginizi çekebilir.
Neo Skola’nın yakın gelecek programı şöyle:
Ümit Salkım, Temel Motorsiklet Kullanma Teknikleri
Vedat Ozan, Koku
Emre Arolat, Mimari ve Tasarım
Feyzi Erçin, Filmde Ses ve Müzik
Tilbe Saran, Oyunculuk Eğitimi,
Prof. Dr. Mehmet Özdoğan, Arkeoloji Ne Arar?
Prof. Dr. Yankı Yazgan, Çocuklar Büyürken Neler Yaşar?
Prof. Dr. Kerem Cankoçak, Evrenin Kısa Tarihi
Prof. Dr. Remzi Sanver, Oyun Teorisi
Doç. Dr. Ahmet Kuyaş, Türk Devrim Tarihi
Doç. Dr. Tuna Şare Ağtürk, Sanat Tarihi
Katie Parla, İtalyan Mutfağı
Neo Skola’daki mevcut eğitimleri bu adresten inceleyebilir, eğitimlerin ilk derslerine ücretsiz olarak katılabilirsiniz.
Bir Yazar Çok Kitap
Mario Levi
Rainer Maria Rilke… Bir Lirik Şiir Yolcusu…
Alman dilinin en güçlü şairlerinden biri sayılan Rainer Maria Rilke hayatta pek dikiş tutturamamış bir demiryolu memurunu babadan ve zengin bir aileye mensup bir anneden 4 Aralık 1875’te Prag’da doğdu. Anlaşıldığı kadarıyla daha başından yanlış bir şeyler vardı bu evlilikte. Nitekim uzun sürmedi. Anne 1884’te kocasını terk ederek Viyana’ya oğluyla yerleşti. Hayatına yön veren ilk kadındı. Altı yaşına kadar bir kız çocuğu gibi büyütülmesi ruhunda onarılmaz yaralar açacaktı. Buna rağmen Avrupa’nın bu en gelişmiş şehirlerinin birinde, askeri okullarda eğitim gördü. Askerliğin kendisine göre olmadığını anlamasıysa çok uzun sürmedi. Özel dersler aldı. Prag’da edebiyat ve sanat tarihi okudu. İlk şiir kitabı “Hayat ve Şarkılar, Görüntüler ve Günlük Yapraklar”ı bu dönemde yayımladı. Sene 1894’tü. Kendisini tahsiline daha fazla veremedi ve sanatçı, edebiyatçı çevreyle daha yakın bir ilişki içine girebileceğine inandığı Münih’e gitti. Asıl verimli dönemi başlıyordu. Birçok ülke gezdi.
Fırtınalı bir hayatın şiirleri
1897 yılında da adını yaşadığı yıllara adeta bir efsane gibi yazdıran LouAndreas– Salome ile tanıştı ve fırtınalı bir ilişki yaşadı. Sevdiği kadın daha önce bir ilişki yaşadığı Nietzsche’nin evlilik teklifini reddetmişti. O da hayatına yön veren ikinci kadın oldu. Lou otuz altı yaşındaydı ve hayatında bir sevgili kadar, ikinci anne rolü de oynadı. Rusta’yı onun sayesinde tanıdı. Bu gezilerin birinde Tolstoy ve Pasternak ile tanışmasının verdiği sevinç sağlığının bozulmasını önleyemedi. Bu bozulmada Salome’nin kendisini tek etmesinin de bir rolü vardı şüphesiz. 1901’de yeni bir hayat özlemiyle Norpswerde’ye yerleşti. Rodin’leçalışmış genç heykeltıraş Clara Westhoff’la evliliği bir yıl sürdü. Kılzarınındoğumundan hemen sonra kendilerini farklı yollarda geliştirme umuduyla boşandılar. Bu dönemde “Saatler Kitabı”nı kaleme aldığı dönemdir. 1902’de bir teklif üzerine Rodin hakkında bir kitap yazma maksadıyla Paris’e gi,tti. Bu şehirde on iki yıl kalacak ve en önemli eserlerini verecekti. 1910 yılında bir şiir roman gibi görülebilecek ve daha çok tanınmasını sağlayacak
Malte Laurids Brigge’nin Notları’nı yayımladı. Paris’te salaş bir otel odasında yaşayan bir adamın nesnelerle ilişkisini ve korkularını dile getiren bu roman var oluşçu edebiyatın ilk önemli eserlerinden biri olarak kabul edilir. Bu eserlerini de bitirdikten sonra yazmayı bırakacak kadar yorgun, bitkin ve küskündür. Bu yüzden on üç yıl boyunca 1913’teki “Meryem’in Hayatı” dışında hiçbir kitap yazmaz. 1909’da Paris’te tanıştığı Kontes Marie Von Thur Und Taxis’in Triesteyakınlarındaki Duino Şatosu’na 1912 yılında yerleşti. Duino Ağıtları’nı da burada yazdı. 1919 yılında savaşı geçirdiği Münih’ten ayrılarak İsviçre’ye, Wallis Kontu’na ait Muzot Şatosu’na yerleşti. Burada da Orpheus’a Soneler’iyazdı.
1923 yılında lösemiye yakalandı ve 1926’da Montreux yakınlarındaki Valmont’ta hayata gözlerini yumdu.
Bir şiir mirası
Yalnızlık belası onun da hayatına yön vermişti. Bu trajediyi lirik bir dille dışa vurdu. Kendisinden sonra gelen şairler üzerinde bu diliyle derin etkiler bıraktı.
Tavsiye Ettiğim Kitapları
Duino Ağıtları / İş Bankası Kültür Yayınları (Çeviren: Zehra Aksu Yılmazer)
Malte Laurids Brigge’nin Notları / Can Yayınları (Çeviren: Behçet Necatigil)
Banttan Naklen
Koray Gürtaş
Azra Akın’ın olaylı unvanı
Azra Akın, 21.yaşına girdiği 7 Aralık 2002’de, Dünya Güzellik Yarışması’nda birinci seçildi. Organizasyonun ilk adresi Nijerya’ydı. Ancak bu ülkede gayri meşru çocuk dünyaya getirdiği için şeriat yasaları gereği recme mahkum edilen Amina Lawal’ın cezasını protesto eden bazı güzellik kraliçeleri yarışmayı protesto kararı aldı. Daha sonra ise Nijerya’da yayınlanan bir gazetede “Hz. Muhammed yaşasaydı bu güzellerden birini kendine eş olarak seçerdi” yorumu üzerine Müslümanlarla Hıristiyanlar arasında çıkan çatışmalarda 3 günde 200’ü aşkı kişi yaşamını yitirdi. Bu gelişmeler üzerine organizasyon Londra’ya alındı. Şiddetin gölgesinin düştüğü yarışmada ikinciliği Kolombiya’dan Natalia Peralta, üçüncülüğü ise Peru’dan Marina Mora Montero elde etti.
Tarihimizin en hazin kayıplarından
9 Aralık 1986’da futbol tarihimizin en hazin olaylarından biri yaşandı. Hayli soğuk bir havada gerçekleşen Galatasaray antrenmanında teknik direktör Jupp Derwall yönetiminde çift kale maç oynanıyordu. Genç takımdan Dursun Özbek de son anda bu karşılaşmada yer bulmuştu. Kendini göstermek için varını yoğunu ortaya koyan 16 yaşındaki oyuncu, maçın hemen başlarında bir anda yere yığıldı. Saha içinde kalp masajı yapılan, bu müdahalenin netice vermemesine rağmen son bir umutla ambulans olmadığı için polis minibüsüyle hastaneye götürülen Özbek, tüm çabalara rağmen hayatını kaybetti. Yapılan otopside genç futbolcunun ölüm nedeninin kalp yetmezliği olduğu ortaya çıktı. Jupp Derwall, bu olaydan yıllar sonra kaleme aldığı Türkiye Anıları kitabını Dursun Özbek’e adadı ve onunla ilgili bir bölüm yazdı. Hayatını kaybeden bu genç oyuncu Galatasaray’ın bugünkü başkanı Dursun Özbek’in yeğeniydi.
Bu organizasyonlar kaçmaz
2022 FIFA Dünya Kupası’nda heyecanın dozu giderek artıyor. Turnuvada haftanın programı şöyle:
Çeyrek Finaller
9 Aralık Cuma
18.00 Brezilya-Hırvatistan TRT 1
22.00 Hollanda-Arjantin TRT 1
10 Aralık Cumartesi
18.00 Fas-Portekiz TRT 1
22.00 Fransa-İngiltere TRT 1
2022 Dünya Kupası’nda yarı finaller 13 ve 14 Aralık tarihlerinde oynanacak.
Menüde bu maçlar da var
Voleybol Kadınlar Şampiyonlar Ligi’nde perde açıldı. Son şampiyon Vakıfbank, 7 Aralık Çarşamba günü saat 17.00’de Kızılyıldız ile karşılaşacak. Mücadeleyi Tivibu Spor 2 yayınlayacak. Aynı gün saat saat 19.00’da Eczacıbaşı Dynavit, Targoviste’yi konuk edecek. Maçın yayıncısı Red Bull TV.
EuroCup ve FIBA Şampiyonlar Ligi’nde temsilcilerimizin yoğun bir programı var. İşte haftanın karşılaşmaları:
7 Aralık Çarşamba: 20.00 Türk Telekom-Grand Canaria (TRT Spor Yıldız), 20.00 Pınar Karşıyaka-Telekom Bonn (Tivibu Spor), 20.00 Szombhately-Tofaş (Tivibu Spor 3)
13 Aralık Salı: 20.00 Bakken Bears-Darüşşafaka (Tivibu Spor 2), 20.00 F.E. Bursaspor-Liekabelis (TRT Spor Yıldız)
EuroLeague’deki temsilcilerimizden Fenerbahçe Beko, 8 Aralık’ta saat 22.00’de Alba Berlin, 13 Aralık’ta saat 21.00’de Olympiakos ile karşılaşacak. Anadolu Efes ise 9 Aralık’ta saat 21.00’de deplasmanda Zalgiris ile oynayacak. Tüm maçları S Sport yayınlayacak.
Kayakla Atlama Dünya Kupası’nda sporcuların bu haftaki buluşma adresi Almanya. 10 Aralık’ta saat 13.45’te Eurosport ekranında olacak karışık takım yarışı keyifli geçmeye aday.
TVF Efeler Ligi’nde haftanın maçında Ziraat Bankkart ile Fenerbahçe HDIS karşı karşıya gelecek. 10 Aralık’ta saat 15.30’da başlayacak karşılaşmayı TRT Spor Yıldız ekrana taşıyacak.
Artistik buz pateninde Grand Prix finali İtalya’da yapılacak. Merakla beklenen buz dansı mücadelesi 10 Aralık’ta saat 22.00’de Eurosport’tan izlenebilecek.
NBA’de geçen sezonun finalistleri Golden State Warriors ile Boston Celtics, 11 Aralık’ta karşı karşıya geliyor. 04.30’daki maçın adresi S Sport.
Alp Disiplini Dünya Kupası’nda 11 Aralık’ta erkekler ve kadınlar slalom yarışları var. Saat 11.30 ve 12.30’da başlayacak mücadeleleri Eurosport yayınlayacak.
Kayaklı Koşu Dünya Kupası’nda 12 Aralık Pazar günü saat 14.45’te başlayacak bayrak yarışlarını Eurosport 2 ekrana getirecek.
