Bir köpek sahiplenme kararı almak sadece ülkemizde değil dünyada da dönemin önemli konu başlıklarından biri. İnsanın, hayvanlar alemi içerisinde tanışıklığının en eski olduğu canlı köpeklerdir. Bu da köpekleri evcilleşme sürecinin en üst basamağına koymuştur insanla yaşam içerisinde. Dirsek teması çok eskiye yönelik olduğu için köpek ve insanın dostluğu çok uzun bir geçmişe dayalıdır. Bu da iki canlının birbirine yakınlaşması ve aralarında ciddi bir bağ oluşmasına sebebiyet vermiştir.
Nereden köpek sahiplenilmemeli?
Köpek sahiplenmek konusuna başlamadan önce “Merdiven altı üretici nedir?” ona bir cevap verelim. Merdiven altı üretici dediğimiz hiçbir altyapıya dayandırmadan -köpekleri suistimal ederek- melezleme saflaştırma çalışmaları yapan kontrolsüz üreticilerdir. Merdiven altı üreticilerden kesinlikle köpek sahiplenmemek gerekiyor!!!
Nereden köpek sahiplenilmeli?
Barınaklar bir takım sivil toplum örgütleri, sahiplendirme yapan kuruluşlar ve sokaklar tabii ki birinci sırada düşünmemiz gereken yerler. Gerçekten de sahiplenmeye en çok ihtiyacı olan köpekler buralarda yaşıyorlar. Özellikle sokakta ve barınakta yaşayan köpekler örselenmiş hayvanlar oldukları için ev hayatına zannettiğinizden çok daha hızlı bir şekilde adapte olur. Aynı şekilde zannettiğinizin çok daha ötesinde eğitim programlarını başarılı bir şekilde tamamlayabilirler.
Barınaktan köpek sahiplenme şartları
Barınakların en önemli problemlerinden biri sahiplenen kişilerin geçici bir hevesle köpek almaları ve bir süre sonra yüklendikleri sorumluluktan yorulup hayvanı geri getirmeleri. O yüzden son dönemlerde prosedürler her platform için değişiklik göstermekte. Yaş sınırı, ekonomik durum, ikametgah, ev tipi gibi konular başlıca öne çıkan maddeler olarak göze çarpmakta.
Barınaktan köpek sahiplenme ücretli midir?
Sivil toplum örgütleri, sahiplendirme yapan kuruluşlar, belediyeler veya devlet kanalları bir ücret talep etmemektedir. Gönüllülük esasına göre çalışan bu yapılara bağış yapılabileceğini hatırlatmakta fayda var.
Köpek sahiplenmeden önce bilinmesi gerekenler
Bu başlığın ayrı bir yazı konusunu söylemek gerekir. Yine de bir örnek vermemiz gerekirse cinsiyet seçimi öne çıkan detaylardan biri. Elbette bunu çocuğunuz gibi düşünmeniz gerekiyor. Bu konuda empati yapabilirsiniz ama burada bir avantajınız var: Cinsiyet seçebiliyoruz. “Erkeğin veya dişinin özellikleri nedir? Size ne getirir?” bunları bilmenizde fayda var.
- Erkek köpekler her zaman dişi köpeklerden daha ağır, daha yüksek ve daha cüsseli olurlar.
- Erkek köpekler çok daha aktiftir ve daha fazla egzersiz ihtiyacı içerisinde olurlar.
- Duygudurum açısından dişi köpekler biraz daha sahiplerine bağlı olurlar. Biraz daha dirsek temasına önem veren cinsiyettir dişi köpekler. O yüzden itaat konusunda dişi köpekler çok daha başarılı olurlar.
Sahipleneceğiniz cinsin özeliklerini iyi araştırın
Eğer ilk defa köpek sahipleneceksiniz “Acaba hangi köpek ırkı benim için doğru olacaktır?” diye düşüneceksiniz. Şimdi tüm dünyada özellikle federasyon bazında kayda geçmiş olan 400’ün üstünde kayıtlı köpek ırkı var. Yerel köpek ırklarının da işin içerisine kattığımız taktirde 700‘e yakın köpek ırkı olduğu tahmin ediliyor. Bu kadar geniş bir skala ne ile şekillendirilmiş durumda? İnsan manipülasyonu ile kimi köpekler iş yapabilirlikleri konusunda çiftleştirilerek üretime tabi tutuluyorlar. Kimi köpekler de sadece kozmetik hedefli olarak olabiliyor.
Kendinize uygun ırk hangisi?
Bazı insanların birazcık büyük ırklara yönelimleri olabiliyor. Mesela golden retrieverlar çok popüler ırklar fakat bunları almadan önce bazı şeylere dikkat etmek gerek. Öncelikle ciddi anlamda tüy döken köpeklerdir. O yüzden tüy tolerasyonu zayıf biriyseniz bu ırkı edinmeden önce bir kez daha düşünmelisiniz. Bir diğer konu da aile köpeği gibi lanse edilse de bu ırk bir iş köpeğidir ve çok kuvvetli burun reseptörlerine sahiptir. Dolayısıyla aşırı hareketli olabilen, egzersiz ihtiyacı yüksek bir ırktan bahsediyoruz. Diğer yandan golden retrieverlar tolerans eşikleri çok yüksek köpekler ve eğitilebilirlik oranları çok yüksek. Bu ırk aile yaşantısına çok kolay adapte olabilecektir. Yeter ki egzersizleri düzenli yapın. Eğer enerjik biri değilseniz Golden Retriever sizin için doğru tercih olmayacaktır.Barınak Yetkililerine Köpeğin Geçmişini Sorun
Gelişim süreci içerisinde ırkların seleksiyon’un da insan isteklerine göre yönelim ve yapay seleksiyon köpeğin maruz kaldığı durumlardan biri. Ama siz ilk defa köpek sahibi olacaksınız ve tecrübeniz yüksek değilse bazı şeylere dikkat etmek gerekiyor ırk seçimi konusunda. Çünkü bazı ırklar gerçekten de profesyonel anlamda ilgilenilmesi gereken ırklar ya da tecrübe ile doğru orantılı, manipüle edebileceğiniz ırklar olabiliyor.
Yetişkin veya yaşlı bir köpek sahiplenmek
Eğer yetişkin köpek edinirsen yetişkin köpek seni sahiplenmez ya da sahip olarak algılamaz ya da senin yaşantına kolay kolay adapte olamaz. Bu doğru bilinen yanlışlardan bir tanesi. Tam tersi yetişkin köpek bilişsel algısı artık gelişkin olduğu için sahiplendiğinizde çok kısa bir süre içerisinde kafasında sahip kavramı gelişir.
Yavru köpek sahiplenmek
Bir detaylı konu daha! En önemlilerinden birinden bahsedelim. Yavru köpeği edinirken en az iki aylık olmasına dikkat etmemiz gerekiyor. Yavru köpeğin iki aylık sürece kadar mutlaka anne ve kardeşlerle birlikte olması gerekiyor. Niçin bu kadar önemli? Köpeklerin ileriki yaşlarda oluşacak karakterlerine çok büyük etkileri olan döneme kritik sosyalizasyon dönemi deniliyor. İşte bu dönem köpeğin mutlaka anne ve kardeşleriyle birlikte sağlıklı bir şekilde geçirmesi gerekiyor.
Köpeğinizin ihtiyaçlarını bilin
Köpekler rutin yaşantıdan hoşlanan canlılardır. Rutinin dışına çıkıldığı takdirde kolaylıkla strese girebilen köpeklerle belli aralıklarla ritmik şekilde ilgilenmeniz gerekir. Eğer düzensiz bir hayat ritmine sahipseniz köpek sahiplenmek iyi bir fikir olmayabilir. Yine sık seyahat edenler uzun sürelerle evlerinden ayrı kalanlar için de durum farklı değil. Köpek dirsek temasına düşkünlüğü yoğun ve yüksek olan bir canlı. Sık seyahat eden sahiplerin köpekleri, uzun süreler mutsuz olacaktır. Sahipten uzak kalmak onlar için en büyük kabustur.
* Bu yazıda Köpek Davranış ve Eğitim Uzmanı Tarkan Özvardar’ın, Neo Skola için hazırladığı “Köpek Eğitimi: Dostunuzla Anlaşma Kılavuzu” eğitiminden de faydalanılmıştır.
