İnsan kaynakları uzmanlarının sadece bir iş pozisyonu için ortalama 250 CV incelediğini biliyor muydunuz? Üstelik bu CV’lere yaklaşık olarak sadece 6 saniye ayrılıyor. Peki, 250 CV arasında ve yalnızca 6 saniye içinde nasıl fark yaratabileceğinizi öğrenmeye hazır mısınız?
Kariyer yolculuğunuza başlamak veya işinizde bir basamak daha yükselmek istiyorsanız, kaliteli CV ve etkileyici bir mülakat deneyiminin inceliklerini muhakkak öğrenmeniz gerekiyor. Peki, ilk ve üzerine en çok kafa yorulan adım olarak, etkileyici bir CV nasıl hazırlanır hiç düşündünüz mü? Doğrusu şu ki, bunun birden fazla yanıtı mevcut!
CV’nin formatından yazı tipine, iş deneyimlerinden edinilen sertifikalara kadar bir CV’ye eklenmesi veya bir miktar geri planda tutulması gereken birçok değişken söz konusu. İnsan Kaynakları Danışmanı İrem Göğüş’ün “Yeni İş Arayanlar için Mülakat Eğitimi” programı ise bunun için kapsamlı bir rehber niteliğinde! Peki, bu eğitimle neler öğrenebileceğinizi görmek için detaylı bir önizleme yapmaya hazır mısınız?
1. CV Nedir?
CV kelimesi, yaşam yolu anlamına gelen Latince “Curriculum Vitae” kelimesinin kısaltmasından oluşuyor. Yeni bir işe başvururken tüm şirketler, sizi kısaca tanıyabilmek adına bir CV istiyor. Bu CV’yi başvurduğunuz pozisyonu göz önünde tutarak farklı formatlarda hazırlamanız mümkün. Ancak CV’niz genel olarak eğitim bilgilerinizin, iş deneyiminizin, hakim olduğunuz dillerin, varsa sertifikalarınızın ve iletişim bilgilerinizin yer alması gerektiği şahsi bir evrak olarak tanımlanabilir.
Dünya üzerinde kabul edilmiş tek bir “doğru” CV örneği bulunmuyor. Ön plana çıkarılmak istenen kişiliğe, deneyimlere ve pozisyona göre her bireyin kendine özgü CV hazırlama süreci oluyor. Örneğin; yüksek akademik başarılara sahipseniz CV’nizde bunu öne çıkarabilirsiniz. Veyahut herkesçe bilinen uluslararası bir firmada iş deneyiminiz mevcutsa bunun altını çizebilirsiniz.
|
2. CV ve Öz Geçmiş Aynı mıdır?
CV Latince kökenli bir kelimenin kısaltmasından gelirken, öz geçmiş ise CV’ye karşılık olarak türetilmiş Türkçe bir kelime. Dolayısıyla CV ve öz geçmiş temel olarak aynı belgeleri ifade ediyor. Format olarak ikisi de kişinin eğitim bilgilerini, iş deneyimlerini ve çeşitli yetkinliklerini içeriyor. Bazı şirketler bu belgeyi sizden CV veya öz geçmiş adlandırmasıyla talep edebilir. Her iki durumda da aynı belgeyi iletmeniz yeterli olacaktır.
3. En Yaygın CV Formatları Nelerdir?
CV’nin öncelikle başvurulan pozisyona uygun formatta hazırlanması gerekiyor. CV hazırlarken temel olarak kullanılan dört farklı format bulunuyor:
- Kronolojik CV
- Fonksiyonel CV
- Akademik CV
- Yaratıcı CV
Bu formatlar dışında elbette ki işinize uygun başka formatlara da yönelebilirsiniz. Ancak günümüzde bu dört temel format pek çok pozisyon için uygun kabul ediliyor.
3.1. Kronolojik CV Formatı
Kronolojik CV formatı Türkiye’de ve dünyada en çok kullanılan formatların başında geliyor. Burada lisans ve varsa yüksek lisans, doktora bilgileri, staj deneyimleri ve kişinin çalıştığı kurumlar kronolojik sırayla aktarılıyor. Tüm CV çeşitlerinde olduğu gibi burada da CV’nin başlangıç kısmına iletişim bilgilerinizi ve kendinizi tanıtan bir ön yazı eklemeniz tavsiye ediliyor. Bu CV formatı yeni mezun veya 5 ila 10 yıllık iş deneyimi olan adaylar için uygun bir seçenek oluyor.
3.2. Fonksiyonel CV Formatı
Fonksiyonel CV modeli genellikle üst düzey yönetici pozisyonları için öneriliyor. Üst düzey yöneticilik pozisyonuna başvuracak kişinin bir yeni mezuna veya alanında uzman bir çalışana göre daha fazla deneyimi bulunuyor. Bu nedenle çalıştığı tüm pozisyonları kronolojik CV’de olduğu gibi aktarması CV’nin okunabilirliğini olumsuz yönde etkiliyor. Bu tür bir CV’de benzer iş deneyimlerinin net cümlelerle birkaç satırda ifade edilmesi yeterli oluyor. Kronolojik CV’de olduğu gibi eğitim ve iş deneyimlerini özetleyen bir giriş yazısı da olması gerekiyor.
3.3. Akademik CV Formatı
Akademik CV formatında kişinin çalıştığı kurumlardan ziyade aldığı eğitim, yazdığı tezler, verdiği dersler, bildiği diller ve edindiği sertifikalar ön plana çıkıyor. Akademik kariyer hedefleyen bireylerin bu tür CV’lerde de tabii ki çalıştıkları kurumların bilgilerine yer vermesi gerekiyor. Ancak hangi derslerin kürsülerinde yer aldıkları ve hazırladıkları bilimsel makaleler daha fazla önem taşıyor.
3.4. Yaratıcı CV Formatı
Yaratıcı CV formatı tasarımcılar, illüstratörler veya yaratıcı yazarlık yapan kişiler için uygun oluyor. Bu formatta bireyler hem çalıştıkları kurumlara yer veriyor hem de CV ile birlikte daha önceki işlerinden örnekler içeren bir portfolyo sunuyor. Böylece işveren, kişinin hem eğitim bilgilerine hem iş deneyimlerine hem de hazırladığı çalışmalara kısa yoldan ulaşabiliyor.
4. İyi Bir CV Nasıl Olmalıdır?
Bir CV’nin “iyi” olarak tanımlanabilmesi için karşılaması gereken belli başlı kriterler bulunuyor. Hazırlayacağınız CV’nin formatına karar vermek, bunun yalnızca ilk adımı. Bunun dışında CV’yi hazırlayacak platformu seçmeniz ve yazı tipinden boyutuna kadar pek çok detaya da karar vermeniz gerekiyor. CV’de aktaracağınız bilgileri kontrol etmeniz ve cümlelerin anlaşılır olduğundan da emin olmalısınız.
|
Yeni mezun CV’si hazırlıyorsanız öz geçmişin en fazla bir sayfa uzunluğunda olması gerekiyor. Tecrübeli çalışanların ise kolay okunabilirlik açısından yine bir sayfa uzunluğunda veya en fazla üç sayfalık CV hazırlaması öneriliyor. Uluslararası bir firmaya veya ilanını İngilizce yayınlayan bir şirkete başvuruluyorsa, İngilizce CV hazırlamak çok daha uygun bir tercih oluyor. Bunların dışında kalan bir firma içinse tercihe bağlı olarak dil yetkinliğini göstermek açısından her iki dilde de CV hazırlanabilir.
4.1. Öz Geçmişte Anahtar Kelimeler
Bir öz geçmiş hazırlarken, metin içinde kullanılacak ve kişi hakkında anlık olarak net bilgi verebilecek anahtar kelimelere yer vermek oldukça önemli. Öz geçmişte arama motoru optimizasyonu kuralları uygulandığında CV’nin daha fazla kişi tarafından görüntülenmesi sağlanabiliyor. Fonksiyonla ilgili önemli anahtar kelimelere, kısaltmalara ve sektörel terimlere öz geçmiş içerisinde yer verilmesi, CV’nin daha çok kişiye ulaşmasına yardımcı oluyor.
Öz geçmiş hazırlarken kendi çalışma alanınızda kullanılan anahtar kelimeleri araştırmanız ve incelemeniz, daha etkili bir CV hazırlama konusunda size destek olabilir. Bu sayede CV’nizi yüklediğiniz kariyer platformlarında diğer adayların önüne geçme imkanı yakalayabilirsiniz.
4.2. Öz Geçmiş Fotoğrafı
Pek çok etnik kökene sahip göçmenlerin yer aldığı Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Almanya ve Hollanda gibi ülkelerde ayrımcılık yaşanmaması adına CV’lerde fotoğraf kullanımı tercih edilmiyor. Aslında dünyanın hiçbir bölgesinde CV’lere fotoğraf ekleme zorunluluğu yok. Ancak bir LinkedIn araştırmasının sonuçlarına göre; fotoğraflı CV’lerin incelenmesi, fotoğrafsız CV’lere kıyasla 14 kat daha fazla oluyor.
Peki, CV’ye nasıl bir fotoğraf eklenmeli? CV’lere eklenecek fotoğraflarda özellikle saç, makyaj, sakal ve kıyafet durumunun iş başvurusu yapılan şirkete uygun olması gerekiyor. Kişinin fotoğrafının bulunduğu CV’ler işverenler için akılda kalıcı oluyor. Ancak bu durum deneyimler yeterli olsa dahi adayların uygunsuz fotoğraf seçimi nedeniyle elenmesine yol açabiliyor. Bu nedenle CV’ye eklenecek fotoğrafların vesikalık gibi karşıdan çekilmesi ve ekstrem bir mimik içermemesi öneriliyor.
4.3. Öz Geçmişte Kişisel Bilgiler
İş başvurusunda bulunacağınız bazı şirketler, Kişisel Verileri Koruma Kanunu (KVKK) gereğince size verilerinizi başka firmalarla paylaşmayacağına dair bir metin imzalatabilir. Kişisel bilgilerinizi korumayı hedefleyen bu belgeyi imzalamanızda herhangi bir sakınca bulunmuyor. CV’de telefon numaranız, e-posta adresiniz ve yaşadığınız şehir dışında bir kişisel bilgi vermeme hakkına sahipsiniz. Fakat dilerseniz sigara kullanımı, ehliyet veya askerlik durumunuzla ilgili de bilgi verebilirsiniz.
4.4. Öz Geçmişte Gelecek Planları
CV’de gelecek planlarınıza yer vermeniz esasında pek beklenen bir durum değil. CV’niz işveren tarafından beğenilirse ve bir mülakat süreci başlarsa, gelecek planlarınıza bu mülakat içerisinde değinebilirsiniz. Yakın zamanda askerlik veya doğum gibi bir planınız bulunuyorsa da şirkete en başından bildirmeniz karşılıklı güven açısından daha faydalı olacaktır.
4.5. Öz Geçmişte Eğitim Bilgileri
CV’de lisans, yüksek lisans ve doktora bilgilerine mutlaka yer vermeniz gerekiyor. Ancak CV’niz için çok fark yaratacak bir eğitim kurumu değilse, ilkokul ve lise bilgilerinizi eklemek zorunda değilsiniz. Üniversitede Erasmus veya Work & Travel deneyiminiz olduysa, farklı kültürlerle uyumlu olduğunuzu ifade etmek amacıyla bu bilgileri CV’ye ekleyebilirsiniz. Ayrıca CV’de etkili görünecek olan başarı bursu, bölüm derecesi veya gönüllü projelere de değinebilirsiniz.
4.6. Öz Geçmişte Referans
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere kendi kişisel bilgilerinizi belli bir oranda CV’nize ekleyebilirsiniz. Ancak referans gösterdiğiniz kişinin telefon numarasını vermeniz gerekmiyor. CV’ye gerektiği takdirde ilgili kişiyle iletişime geçmeleri için yardımcı olabileceğinize dair bir not ekleyebilirsiniz. Ya da söz konusu kişiden bir referans mektubu alarak bunu CV ile birlikte işveren kuruma ileterebilir, böylece hem şirket için hem de referansınız için daha sağlıklı bir süreç yürütebilirsiniz.
5. CV Nasıl Gönderilir?
CV’nizi bir Word dosyasında hazırladığınızı varsayalım. Peki, Word formatında hazırlanan CV’leri yine bu formatta iletmek sizce doğru mu? Ne yazık ki hayır! CV’leri dilediğiniz platformda hazırlayabilirsiniz fakat mutlaka PDF formatıyla karşı tarafa iletmeniz gerekiyor. PDF formatıyla iletilen CV’ler telefon, tablet veya bilgisayarlarda aynı şekilde görünüyor ve belge üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmasının önüne geçiyor. Bu sayede işveren CV’nize dilediği araçla ve sağlıklı bir şekilde ulaşabiliyor.
CV’nizi karşı tarafa iletmeden önce imla hatasına yer vermemek için dil bilgisi kontrolü yapmanız ve CV’ye önizlemeden bakarak doğruluğundan emin olmanız gerekiyor. Bunun için CV’yi gerekli yerlere iletmeden önce kendi e-posta adresinize veya bir yakınınıza göndererek son kez kontrolden geçirebilirsiniz.
6. Peki, İş Görüşmesinde Nelere Dikkat Edilmelidir?
Diyelim ki CV’niz göze çarpmayı başardı ve iş görüşmesine çağrıldınız. Mülakat öncesinde firma ve yetkili hakkında ön araştırma yapmanız ve mülakat süreci gizliyse bundan kimseye bahsetmemeniz gerekiyor. Ön araştırma sırasında aklınıza takılan noktaları not alarak, iş görüşmesi esnasında karşı tarafa sorabilirsiniz. İş görüşmesine giderken veya çevrim içi bir görüşmeye katılırken, güncel CV’niz ise ulaşılabilir bir yerde bulunmalı. Mülakat öncesinde görüşmeye kimlerin katılacağı ve bu görüşmenin ne kadar süreceğinin de karşılıklı olarak teyit edilmesi önemli.
İş görüşmesine hazırlanırken, öncelikle firmaya uygun şekilde giyinmeniz tavsiye ediliyor. Mülakat sırasında not alacaksanız, telefon dışındaki bir elektronik cihaz veya deftere not alabilirsiniz. Firmaya ilettiğiniz CV üzerinde tam hakimiyetinizin bulunması ise bir hayli önem taşıyor. Her iki tarafın da birbirini dikkatli bir şekilde dinlemesi ve sözünü kesmemesi de ilk intiba sonrası en elzem koşulu oluşturuyor!
7. Ve Son: İş Görüşmesi Heyecanının Üstesinden Gelmek için İpuçları!
Şirketle ilgili araştırmaları yaptıysanız ve karşılaşabileceğiniz tüm soruları gözden geçirip yanıtlarınızı planladıysanız, geriye yalnızca sakin ve belli ölçüde samimi bir görüşme gerçekleştirmek kalıyor. Katılacağınız iş görüşmesi için heyecanınızı azaltmaya yardımcı olabilecek adımlar ise şu şekilde:
- Mülakat öncesinde temiz hava almak gerginliği azaltabiliyor. Vaktiniz varsa kısa bir yürüyüşe çıkarak kafanızı boşaltabilirsiniz.
- Mülakatta göz atabileceğiniz bir metin hazırlayabilirsiniz. Takıldığınız veya aktarmayı unuttuğunuz bilgiler için elinizde bir metin olması rahatlamanıza yardımcı olabilir.
- İyi bir kahvaltı veya öğle yemeği yemeye özen göstermelisiniz. Uzun süre aç kalmak şekerin veya tansiyonun oynamasına neden olabiliyor. Böyle bir durum ise mülakattan ziyade sağlığınız için olumsuz etkilere yol açabilir.
- Mülakat öncesinde kendinize bir motivasyon konuşması yapabilirsiniz.
- Mülakatı canlandırıp heyecanınızı dindirmek veya nasıl konuştuğunuzu görmek için bir arkadaşınızla bu mülakatı canlandırabilirsiniz.
Siz de kariyerinizde farklı bir yolculuğa çıkmayı planlıyorsanız İrem Göğüş’ün “Yeni İş Arayanlar için Mülakat Eğitimi” ile bu alanda merak ettiğiniz her detayı keşfedebilirsiniz.
