Geri bildirim aslında karşı tarafın kendini geliştirmesi için bir hediyedir. Bunu da yaşam boyu kullanmak gerekir. Geri bildirimin hem yapıcı hem de düzeltici kısmı var ancak bir de nasıl kullanılmayacağı konusu var.
Geri bildirimi üç şekilde kullanmamak gerekiyor: Maske, silah, sandviç.
Biraz açalım. Maske derken neyi kastediyorum? Bu aslında bir maske takıp karşı tarafa imada bulunmaktır. Geribildirim vermek demek ve amaç karşı tarafı geliştirmek ise ben maske taktığımda karşı taraf gelişir mi? Hayır gelişmez. Örneğin birileri sürekli işe geç kalıyor diyelim, ben de o kişiyi seviyorum, kırmak ya da üzmek istemiyorum ama bunu da söylemek istiyorum. Tüm ekibi topluyorum ve diyorum ki “Evet arkadaşlar aramızda bazı arkadaşlar sürekli işe geç kalıyorlar. Biraz dikkat edelim lütfen.” Bunu dediğimde kim üzerine alınıyor? Tabii ki geç kalan üzerine alınmıyor. “Çok şükür benden başka yapan da varmış” diyor. Geç kalmayanlar da töhmet altında bırakıldıkları için üzülüyor. Geri bildirim birebirken verilir, kişi odaklıdır. ortaya konuşulmaz.
Silah olarak bunu vermeyi de savaş baltasını çıkarıp karşı tarafı zor durumda bırakmak olarak düşünebiliriz. Örneğin, çalışma arkadaşımız hata yapmış olsun ve bu hatanın farkında olmasın. Herkesin katıldığı toplantıda bu hatayı, bu kişinin ilk kez duyacağı şekilde söylediğimizde, arkadaşımızı kötü hissettirmiş oluyoruz. İnsanlar suçlandıklarında kendini geliştirmek yerine geribildirim veren kişiden uzaklaşıyor, hatta nefret etmeye bile başlayabiliyor. Geri bildirim birebir verilir, herkesin içinde verilmez, kişi odaklıdır, kişiyi geliştirme odaklıdır.
Sandviç tekniğiyse, kurumsal hayatta çok duyulan bir teknik. Bana bu bu teknik çok yeterli ya da doğru gelmiyor. Bu teknikte şu uygulanıyor: İyi bir şeyler de söyleyin kişi çok üzülmesin. Yaptığı yanlışı söyleyeyim, yani düzeltici geri bildirim vereyim. Kapanışta da morali çok bozulduğu için, motive etmek için “Sen yaparsın, sana güveniyorum, senin bunun en iyisini yapacağına inanıyorum” diyeyim. Bu geri bildirim, kişide yaptığı işi düzeltme ihtiyacını tetiklemiyor.
Geri bildirimi sandviç yöntemi olarak vermenin altında şu duygu yatıyor: Çok üzülmesin, çok demotive olmasın çok kendini kötü hissetmesin. Hayır değil. Siz karşı tarafa tek başına güzel bir şeyler yaptıkça söyleyen bir kişi olursanız, düzeltici geri bildirim verdiğinizde de karşı taraf aynı alınganlığı göstermeyecektir. Unutmayın: Her şeyin başı güven.
Esra Keskin, Neo Skola’daki Etkili Geri Bildirim eğitiminde, sağlıklı iletişimin yapıtaşlarından geri bildirimin sırlarını anlatıyor. Eğitime Neo Skola’da katılabilir, herkes için ücretsiz olan ilk dersi bu adresten izleyebilirsiniz.
