Mantarlar konusunda halk arasında dolaşan çok sayıda gerçek olmayan bilgi var. Maalesef bu yanlış, yarım ya da eksik bilgi zehirlenme ile ölüm vakalarına sebep olabiliyor. Zehirli, yenen, yenmeyen öldürücü mantarları birbirinden ayırt etmek için hiçbir kısa yol, püf noktası, teknik, analiz sistemi yoktur.
“Köylüler bilir” deniyor ancak köylülere olan bütün saygımla beraber zehirlenme ve ölüm istatistiklerine baktığımız zaman ağır zehirlenmelerin ve ölümlerin yüzde 95’inin kırsaldan geldiğini görüyoruz.
“Yaşlılar bilir” diyorlar. Mikoloji bilimi gelişen bir bilim. Genellikle araştırmalar Fransızca, İngilizce ve Almanca olarak yapılıyor. Biz bile her gün yeni şeyler öğreniyoruz mantarlar konusunda. Bizim yaşlılarımızın, özellikle kırsalda olanların tutup da bu makaleyi okuduğunu düşünmek yanlış olacaktır.
‘Bu hurafeleri lütfen aklımızdan silelim’
En çok söylenen yanlış inanışlardan bir tanesi de şudur: “Mantarı hayvanlar yiyorsa biz de yeriz.” Bu kesinlikle büyük bir yanılgı. Bir salyangozun karaciğer yapısıyla bir insanın karaciğer yapısı tamamen farklı. Dünyanın en öldürücü mantarı olan “Köygöçüren” bazı hayvanlar tarafından rahatlıkla tüketilebilir. Fakat insan için ölümcüldür.
“Beyaz mantarlar yenir” deniyor. Hayır, beyaz olup yenen mantar da var, beyaz olup öldüren mantarlar da var.
“Kırınca sütü akan mantarların hepsi yenir” deniyor. Hayır. Beyaz süt akan mantarlar arasında zehirli olanlar var. Öldürücü belki yok ama süt akan her mantar yenmez.
“Ağaçlardan çıkan mantarlar zehirsiz olurmuş” diye bir iddia var. Tamamen yanılgı. Ağaçlardan çıkan öldüren mantarlar, ağaçlardan çıkan leziz mantarlar da var.
“Mantarı pişirirken içine gümüş kaşık koyacaksınız, kararırsa zehirlidir” ifadesi de kesinlikle yanlış. Köygöçüren mantarı içine istediğiniz metalden kaşığı koyun renk değiştirmeyecektir.
“İyi pişirirsen mantarların zehri gider” diye bir iddia atılıyor ortaya. Bazı mantarların pişirirken yok olan zehirleri var doğrudur. Fakat en öldürücü mantarların zehri günlerce bile pişirseniz yok olmaz ve sizi ölüme kadar götürebilir.
Bunun gibi pek çok hurafeyi lütfen aklımızdan silelim. Tekrar söylüyorum. Mantarı bilimsel bir netlikte tanımlıyoruz bilimsel ismini koyuyoruz, güncel bir kaynaktan her birini kontrol ediyoruz. Yoksa hiçbir mantar, uğrunda ölmeye değmez.
Bilmediğiniz mantarları tüketmeyin lütfen.
Mikolog ve Türkçe’deki mantar literatürünün altında imzası olan Jilber Barutçiyan, Neo Skola için titizlikle hazırladığı “Lezzetli, Ölümcül, Şaşırtıcı: Mantarların Dünyası” eğitiminde, mantara dair tüm detayları anlatıyor.
Mantarların dünyası ve mantar toplayıcılığına dair incelikleri öğrenebileceğiniz eğitimin ilk bölümünü ücretsiz izleyebilirsiniz.
